Như các bạn đã biết, để làm việc tại Nhật bạn cần xin được “Tư cách lưu trú”. Bài viết lần này chúng tôi sẽ giới thiệu một cách chi tiết cách thức để xin tư cách lưu trú. Những bạn mong muốn trong tương lai sẽ làm việc tại Nhật Bản đừng quên tham khảo bài viết này nhé!
Lời nói đầu
Người nước ngoài khi có nguyện vọng du học hoặc làm việc tại Nhật Bản, đầu tiên cần phải có hộ chiếu còn hạn. Người đã có hộ chiếu sẽ tiến hành làm thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận tư cách lưu trú (在留資格認定証明書) để được cấp phép hoạt động tại Nhật.
Khi nhập cảnh vào Nhật, bạn cần phải đem theo hộ chiếu và Giấy chứng nhận tư cách lưu trú. Trường hợp vi phạm quy định này và cố ý nhập cảnh vào Nhật sẽ bị coi là người nhập cảnh trái phép vi phạm Luật quản lý xuất nhập cảnh. Những đối tượng ngày sẽ bị xử lý trục xuất khỏi Nhật hoặc xử phạt hình sự, vì vậy bạn cần đặc biệt chú ý đến vấn đề này.
Thị thực (VISA)
Như đã nêu ở trên, người nước ngoài muốn đặt chân đến Nhật về nguyên tắc bắt buộc phải có hộ chiếu còn hạn và trên hộ chiếu phải được đóng thị thực (hay còn gọi là VISA) do cơ quan có thẩm quyền như Lãnh sự quán Nhật Bản cấp.
Tuy nhiên, có một điểm cần lưu ý rằng: thị thực xét cho cùng chỉ là hình thức “xác nhận” rằng hộ chiếu của người nước ngoài có hiệu lực được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền và là hình thức “chứng minh” rằng thông tin trên thị thực cho thấy người nước ngoài đó đủ điều kiện để nhập cảnh, cư trú tại Nhật Bản.
Vì vậy, mặc dù trường hợp có trong tay hộ chiếu còn hạn đã được đóng thị thực vẫn bị từ chối nhập cảnh là rất hiếm nhưng không phải cứ có hộ chiếu và thị thực là 100% đều được phép nhập cảnh vào Nhật Bản. Do đó, để chuẩn bị cho việc xin cấp Giấy chứng nhận tư cách lưu trú, hầu hết mọi người trước khi đến Nhật đều cầm theo hộ chiếu tới Lãnh sự quán Nhật Bản tại đất nước mình để xin thị thực trước.
Nhận được Giấy chứng nhận tư cách lưu trú (在留資格認定証明書)
Luật quản lý xuất nhập cảnh Nhật Bản quy định: trường hợp người nước ngoài nhập cảnh vào Nhật với các loại tư cách lưu trú ngoại trừ “cư trú ngắn hạn”, Bộ trưởng Tư pháp căn cứ vào hồ sơ để xét duyệt lại một lần nữa xem người đó có phù hợp với điều kiện nhập cảnh của tư cách lưu trú hay không. Nếu đáp ứng đủ điều kiện mới quyết định cấp giấy chứng nhận.
Giấy chứng nhận này được gọi là Giấy chứng nhận tư cách lưu trú (在留資格認定証明書). Chế độ Giấy chứng nhận tư cách lưu trú được tạo ra nhằm giúp cho thủ tục kiểm tra xuất nhập cảnh trở lên đơn giản, nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Bộ trưởng Tư pháp sẽ tiến hành kiểm tra trước xem những người nước ngoài chuẩn bị nhập cảnh vào Nhật Bản và các hoạt động họ dự định làm tại Nhật Bản có đáp ứng được điều kiện xuất nhập cảnh (sự phù hợp của hoạt động đó với tư cách lưu trú, tiêu chuẩn nhập cảnh) hay không. Nếu nhận thấy phù hợp mới cấp Giấy chứng nhận tư lưu trú.
Tuy nhiên, người nước ngoài sẽ không được cấp Giấy chứng nhận tư cách lưu trú vì những lý do như hoạt động dự định làm tại Nhật không phù hợp với tiêu chuẩn nhập cảnh hoặc cũng có những trường hợp mặc dù hoạt động đó được công nhận là phù hợp với tư cách lưu trú, tiêu chuẩn nhập cảnh nhưng lại bị từ chối nhập cảnh.
Điểm mấu chốt khi người nước ngoài xin tự cách lưu trú tại Nhật Bản là “Đơn xin cấp giấy chứng nhận tư cách lưu trú”. Người nước ngoài muốn được cấp phép cư trú tại Nhật, để chứng minh rằng mình đáp ứng đủ các điều kiện mà loại hình cư trú yêu cầu, người nước ngoài cần chuẩn bị và nộp Đơn xin cấp giấy chứng nhận tư cách lưu trú. Ngoài ra, cùng lúc đó doanh nghiệp Nhật Bản, chi nhánh tại Nhật của pháp nhân nước ngoài mà tuyển người nước ngoài vào làm nhân viên cũng sẽ được thẩm định xem có đủ điều kiện trong Luật xuất nhập cảnh quy định về doanh nghiệp tiếp nhận người nước ngoài hay không.
Vì vậy để xin được Giấy chứng nhận tư cách lưu trú có 2 điều cần chú ý như sau:
- Người nước ngoài có đáp ứng đủ điều kiện của tư cách lưu trú đang xin cấp phép hay không?
- Doanh nghiệp tuyển dụng có đáp ứng đủ điều kiện tiếp nhận người nước ngoài hay không?
1. Người nước ngoài có đáp ứng đủ điều kiện của tư cách lưu trú đang xin cấp phép hay không?
Người nước ngoài không có quốc tịch Nhật Bản muốn xin tư cách lưu trú tại Nhật cần xác nhận xem bản thân có đáp ứng đủ điều kiện về trình độ học vấn, số năm kinh nghiệm thực tế v..v.. mà loại tư cách lưu trú yêu cầu hay không.
Chẳng hạn, có những loại tư cách lưu trú yêu cầu trình độ học vấn từ Cao đẳng trở lên, điển hình là loại tư cách lưu trú: Kỹ thuật/nghiệp vụ quốc tế (技術・人文知識・国際業務). Trong trường hợp này, nếu người nước ngoài chỉ tốt nghiệp trình độ Trung cấp chuyên nghiệp thì dù có năng lực tiếng Nhật tốt, là nhân lực ưu tú đi chăng nữa, với chế độ hiện hành của Nhật Bản cũng khó mà xin được Giấy chứng nhận tư cách lưu trú.
Ngoài ra, với loại tư cách lưu trú Kỹ năng (技能) sẽ yêu cầu kinh nghiệm thực tế về làm đồ ăn nước ngoài. Bên cạnh trình độ học vấn, nếu số năm kinh nghiệm không đủ cũng không được cấp tư cách lưu trú. Chính vì vậy bạn cần kiểm tra thật kỹ các điều kiện trước khi làm Đơn xin cấp tư cách lưu trú.
2. Doanh nghiệp tuyển dụng có đáp ứng đủ điều kiện tiếp nhận người nước ngoài hay không?
Việc kiểm tra xem doanh nghiệp nơi bạn dự định vào làm có đảm bảo các yêu cầu hay không cũng rất quan trọng.
Một trong những điều Cục xuất nhập cảnh lo sợ nhất là trường hợp, lao động người nước ngoài không có vấn đề gì nhưng doanh nghiệp tuyển dụng có nền tảng kinh doanh yếu có nguy cơ phá sản hoặc doanh nghiệp bắt người lao động làm việc theo ngành nghề khác với tư cách lưu trú mà Cục xuất nhập cảnh đã cấp phép cho lao động.
Chính từ những vấn đề như vậy dẫn tới nhiều vụ việc người nước ngoài cư trú bất hợp pháp, phạm tội v..v…
Vì vậy, cần phải tìm hiểu kỹ xem doanh nghiệp dự định vào làm là một doanh nghiệp như thế nào. Nếu là những doanh nghiệp Nhật nổi tiếng sẽ không có điều gì đáng lo ngại, còn đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn có những doanh nghiệp nền tảng tài chính không vững. Trên thực tế không phải không có những trường hợp người nước ngoài đến Nhật với bao hy vọng nhưng kết cục không thể xin được tư cách lưu trú do doanh nghiệp tuyển dụng không đủ mức độ tin cậy, hay doanh nghiệp phá sản ngay sau khi tới Nhật …v…v.. Do đó khi lựa chọn doanh nghiệp, chúng tôi khuyên bạn nên đặt ra các câu hỏi cho phía doanh nghiệp làm sao để bản thân có thể hình dung được càng rõ càng tốt môi trường thực tế sau khi tới Nhật. Dưới đây là một vài câu hỏi chúng tôi gợi ý tới bạn:
- Tại sao ở thời điểm hiện tại doanh nghiệp cần tuyển lao động người nước ngoài?
- Trong hoàn cảnh cần tuyển lao động nước ngoài tại sao lại lựa chọn tôi?
- Nếu tôi được nhận, cuộc sống sau khi tới Nhật sẽ như thế nào?
- Nếu tôi được nhận, cụ thể nội dung công việc tôi sẽ làm là gì?
- Nếu tôi được nhận, môi trường làm việc sẽ như thế nào?
- Trong công ty có bao nhiêu lao động người nước ngoài?
- Bộ phận tôi sắp được phân bổ có lao động người nước ngoài không?
- Trong bộ phận tôi sắp được phân bổ, người nước ngoài có số năm kinh nghiệm làm việc tại công ty là mấy năm?
Tại Cục quản lý xuất nhập cảnh cũng có bộ phận tư vấn tuy nhiên hiếm khi hướng dẫn chi tiết đến các điều kiện cấp phép tư cách lưu trú. Chính vì vậy, bạn nên xin tư vấn từ người có kinh nghiệm trong việc hỗ trợ làm thủ tục (những người đã tham gia tập huấn theo quy định và đỗ kỳ thi chứng nhận tư cách người hỗ trợ thủ tục đăng ký 申請取次人資格試験, ví dụ: luật sư, công chứng viên về hành chính).
Nói chung, bộ hồ sơ của bạn cần đủ những điều kiện tối thiểu, đồng thời để xin được tư cách lưu trú bạn cũng cần chuẩn bị thật chu đáo những điểm quan trọng như vậy khả năng được cấp Giấy chứng nhận tư cách lưu trú sẽ cao hơn hẳn. Sau khi có trong tay Giấy chứng nhận tư cách lưu trú, bạn sẽ tới Đại sứ quán Nhật Bản tại đất nước mình để tiến hành kiểm tra trước để thuận lợi đến Nhật Bản.
Giới thiệu bộ phận tư vấn
Tại Cục quản lý xuất nhập cảnh, bộ phận “Trung tâm thông tin, trung tâm tư vấn một cửa” chịu trách nhiệm tư vấn các vấn đề liên quan đến thủ tục tư cách lưu trú cho người nước ngoài. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào bạn có thể liên hệ tới bộ phận này!
